KINH GIỚI NHĂN
Tên khác: Kinh giới sần, kinh giới nhám, kinh giới gân nổi.
Tên khoa học: Elsholtzia rugulosa Hemsley; thuộc họ Hoa môi (Lamiaceae).
Tên đồng nghĩa:
Aphanochilus rugulosus (Hemsley) Kudo; Elsholtzia labordei Vaniot; E. mairei H. Léveillé; Plectranthus labordei (Vaniot) Diels.
Đặc điểm thực vật (Mô tả):
Cây thảo có thân mảnh, cao 0,3-1,5m; lóng dài. Lá có phiến xoan thon, dài 2-7,5cm, rộng 1-3,5cm, mép có răng tam giác đều, gốc phiến từ từ hẹp trên cuống dài 2-3cm, gân thành mạng rõ, lồi ở mặt dưới, lõm ở mặt trên, mặt dưới có lớp lông trắng. Cụm hoa dài 10-15cm, mang chùm dày như xim co, nhiều hoa nhỏ; đài dài 1,5mm, 5 răng, đầy lông trắng; tràng cao 4,5-5mm, có lông, môi dưới 3 thuỳ; nhị 4, thò, chỉ nhị có lông; vòi nhuỵ chẻ hai. Quả bế nhỏ, không lông.
Bộ phận dùng:Toàn cây (Herba Elsholtzia Rugulosae).
Phân bố sinh thái: Loài nguồn gốc Nam Trung quốc và Bắc Việt Nam ở vùng núi cao từ 1300m tới 2800m. Ở nước ta có gặp ở Hà giang.
Tính vị, tác dụng: Vị cay, tính mát, có tác dụng khư phong giải biểu, lý khí kiện tỳ, cầm máu giảm đau và lợi thấp.
Công dụng, cách dùng:
Ở Trung quốc, cây được dùng trị cảm mạo phong hàn, đau đầu nôn mửa, viêm dạ dày-ruột cấp tính, sản hậu đau bụng, lỵ, ăn uống không tiêu, ỉa chảy, ngoại thương xuất huyết, rắn cắn.
